Memorial Şişli Tüp Bebek Merkezi / AYIN KONUSU / TESA

TESA

Aralık 2014

Testisten iğne ile sperm alınması (Testiküler Sperm Aspirasyonu=TESA) işlemi lokal anestezi altında testise iğne ile girilerek sperm kanallarından sperm elde edilmesi işlemidir. Kesi ve dikiş uygulamadan yapılan bir işlem olması; işlem sonrası hastanede yatış ve istirahat gerektirmemesi; antibiyotik ve ağrı kesici kullanım ihtiyacı olmaması; yara yeri iltihabı, kanama gibi kompilkasyonların hemen hemen hiç izlenmemesi nedeniyle uygun vakalarda sperm eldesi için alternatif bir yol olarak kullanılmaktadır.

TESA ile sperm eldesi şu durumlarda önerilen bir yaklaşımdır:

Sperm kanallarının doğuştan yokluğu/tıkanıklığı veya ameliyat, iltihap gibi nedenlere bağlı olarak sonradan tıkandığı tıkayıcı tipte azoospermi olguları: Testiste yapılan spermler sırasıyla epididim, vaz deferens, veziküla seminalis ve ejakülatör kanal adı verilen yapılardan geçerek dışarı ulaşırlar. Bu kanallardan epididim aynı zamanda testisten gelen spermlerin son gelişimlerini tamamladıkları ve dış ortama çıkana kadar depolandıkları yerdir. Bu kanallar bazı erkelerde doğuştan gelişmeyebilir veya hayatın ileriki dönemlerinde kasık bölgesine yönelik yapılan ameliyatlar, özellikle fıtık ameliyatları veya cinsel yolla bulaşan iltihaplara bağlı tıkanabilir. Bu vakalarda testiste sperm yapımı vardır; ancak, iletim sorunu nedeniyle spermler dışarı çıkamamaktadır, tanı detaylı bir fizik muayene ile rahatlıkla konulabilir. Yapılan hormonal değerlendirmede serum hormon düzeyleri normal sınırlardadır. Semen analizinde is meni sıvısı miktarı normalden azdır (<1,5 ml).
Meni sıvısının olmaması (Aspermi) veya meni sıvısının mesane içine geri kaçması (retrograd ejakülasyon): Şeker hastalığı başta olmak üzere sinir sistemini ilgilendiren bazı hastalıklar; prostat hastalıkları tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar; idrar kanalı, idrar kesesi ve prostat bölgesine yönelik operasyonlar meninin normalde penis ucundan dışarı atılma mekanizmasını bozarak mesane içine geri kaçmasına veya meni sıvısının hiç oluşmamasına neden olabilir. Görüşme sırasında detaylı sorgulama ile bu tür durumların tespit edildiği hastalarda muayene ve laboratuvar bulguları tıkayıcı tipte olmayan azoospermi gibidir. Farklı olarak semen analizinde meni hiç elde edilemez veya mastürbasyon sonrası idrar incelmesinde sperm hücreleri saptanır.
Sperm örneğinde hareketin izlenmemesi (total veya totale yakın immotilite) durumunda TESA ile elde edilen spermler yardımcı üreme tekniklerinde kullanılabilir. Bu olgularda menideki hareketsiz spermlere sperm canlılık testleri ile yapılan değerlendirme sonrası meni içindeki canlı sperm oranı ileri düzeyde düşük ise düşük ise epididimde bekleme süresi geçirmemiş ve toksik etkenlere maruz kalmamış testis spermleri TESA yöntemi ile alınarak kullanılabilir.

Sperm hareketliliğinin ve canlılığının ileri düzeyde azaldığı bu olgularda başarısızlık spermlerin erkek üreme sisteminde ilerleyişi sırasında özellikle lökositler başta olmak üzere diğer hücreler ile bulaşması ve reaktif oksijen ürünleri olarak adlandırılan toksik etkiye sahip olan maddeler ile teması sonucu ortaya çıkan hasar neticesinde spermin-yumurta (oosit) etkileşiminde sorunlar ortaya çıkabilir ve embriyo transferi yapılmasına rağmen gebelik oluşmayabilir. Ayrıca, spermin epididimde bekleme döneminde de benzer etkileşimi sonucu sperm genetik materyalinde hasar oluşmakta ve DNA yapısı bozulmaktadır. Bu durum döllenme ve gebelik elde edilmesindeki başarısızlığın esas nedeni olarak kabul edilmektedir.

Sonuç olarak, infertil çiftlerin IVF uzmanı, Üroloji/Androloji uzmanı ve Embriyoloji uzmanı tarafından klinik durumlarını ve daha önceki uygulama sonuçlarının detaylı olarak değerlendirilmesi ile çiftlere uygun kalitede sperm elde edilecek seçeneklerin sunulması ve gerçekleştirilmesi ile daha başarılı sonuçların alınmasında etkili olmaktadır.