Prolaktin, beynin alt tabanında bulunan hipofiz bezinin ürettiği bir hormondur. Primer olarak memelerde süt üretiminden sorumludur. Prolaktin salgılanmasında artış, GnRH -Gonadotropin salgılanmasını uyaran hormon salınımını azaltarak üremede önemli rol alan FSH ve LH hormonlarının salınımını azaltır. Bu durum adet düzensizliğine, göğüslerden süt gelmesine yumurtlamanın olmamasına ve infertiliteye yol açar.

Prolaktin ölçümü günün herhangi bir saatinde yapılabilir, proteinli gıda alınmışsa tercihen 4 saat sonra yapılmalıdır.


Prolaktin yükseliğinin nedenleri
1-Fizyolojik nedenler: Gebelik, emzirme, meme uçlarının uyarılması, aşırı stres veya aşırı egzersiz.
2-Kullanılan bazı ilaçlar: Antidepresanlar, estrojen içeren ilaçlar tansiyon ilaçları…
3-Patolojik nedenler: Hipofiz bezinde prolaktin salgılayan iyi huylu tümör-Prolaktinoma 
4-Sistemik rahatsızlıklar : Hipotiroidi, kronik böbrek yetersizliği, siroz, epileptik nöbetler


Hiperprolaktinemi tespit edildiğinde;
-Şikayeti olmayan vakalarda makroprolaktin tayini yapılmalıdır. Makroprolaktin büyük molekül yapısına bağlı olarak klinik bulgu vermeyen bir hiperprolaktinemidir. Makroprolaktin tespit edildiğinde ilave tetkik ve tedaviye gerek yoktur.
-Prolaktin yüksekliği ilaç kullanımına bağlı olabileceği için hiperprolaktinemi yapan ilaç kullanımı öyküsü varsa ilaç en az 3 gün kesildikten sonra prolaktin ölçümü tekrarlanmalıdır.
-Hiperprolaktinemi yapan fizyolojik durumlar ve hipotiroidi, kronik böbrek yetersizliği gibi prolaktin yüksekliğine neden olan hastalıklar açısından değerlendirilmelidir.
-Prolaktin değeri 100 ng/ml nin üzerinde ise hipofiz MR çekilmelidir. Hipofizde adenom tespit edilmesi durumunda vaka endokrinoloji uzmanına yönlendirilir.

Hiperprolaktinemi tedavisinde dopamin agonistleri olan cabergolin veya bromokriptin kullanılır. Dopamin agonistleri vakaların %90’ında prolaktin seviyesini düşürür, adenom varsa boyutunu küçültür. Cabergolin (dostinex) bromokriptinden daha az yan etki gösterir ve genel olarak prolaktin düzeylerini daha hızlı düzeltir.

Günümüzde yapay zekâ kullanarak embriyo seçimi yapan çok farklı algoritmalar vardır. İlk çalışmalar embriyoların resimleri incelenerek yapılmıştır. Bununla birlikte literatürde en iyi sonuçlar, sürekli izleme sisteminden binlerce görüntünün değerlendirildiği embriyo gelişim videoları ile elde edilmektedir. Merkezimizde de sürekli izleme sisteminde oluşturulan videoların bir yapay zeka programı (CHLOE) ile değerlendirilerek ve skorlanması ile tutunma potansiyeli en yüksek olan embriyoların seçilebilmesi sağlanmaktadır. Embriyo seçiminde kullandığımız CHLOE sistemi döllenme aşamasından başlayarak tüm bölünme süreçlerini ve blastokist oluşumunu ve blastokist aşamalarını standart olarak değerlendirerek güvenilir sonuçlar elde edilmesini sağlamıştır. Yapılan çalışmalarda bu yöntemle seçilen embriyolarla başarı oranlarının klasik morfolojik değerlendirmeye göre daha başarılı olduğunu göstermiştir.

Yapay zekâ ile embriyo seçimi PGT-A (genetik test) için bir alternatif olabilir mi?

Yapay zekanın PGT-A'ya (Kromozom  tarama testi) alternatif olması ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Ancak henüz embriyo gelişim dinamiklerinin ya da görüntülerinin değerlendirilerek kromozom testinin yerini alması tek başına mümkün değildir. Bunula birlikte yapay zekanın NGS sistemine entegre edilmesi ve bu testten elde edilen sonuçların embriyo gelişim görüntüleri ile yine yapay zeka yardımı ile beraber değerlendirilmesi, başarı oranlarını belirgin bir şekilde arttırmaktadır.

İnfertilite nedeniyle başvuran erkeğin değerlendirilmesi nasıl yapılır?

Erkeğin değerlendirilmesinde çiftler birlikte muayene odasına alınıp, erkek hastadan sonuca ulaşmada yardımcı olacak bilgiler (öykü) alınır ve üreme organlarına ait detaylı muayene sonrasında ayrıntılı bir semen analizi yapılmalıdır. Öykü ile hastanın sırasıyla çocukluk çağı, puberte dönemi (ergenlik çağı) ve yetişkinlik dönemi hastalıkları hakkında bilgi toplanır. Çift ile yapılan görüşme erkeğin muayenesi ve eski tetkiklerin gözden geçirilmesi sonrası tekrarlanması gereken veya yeni yapılması zorunlu testler istenilerek bitirilir.

Çocuk sahibi olmak isteyen erkeklere öneriler nelerdir?

  • Düzenli egzersiz yapın (oksidatif stresi artırıcı olmamalı: yoğun egzersiz, kros, dağ bisikleti, uzun ve yüksek tempolu koşu vb.)
  • Diyetinizi düzenleyin (özellikle Akdeniz tipi beslenin, fast food ve hazır gıda tüketiminden kaçının)
  • Sigarayı ve tütün ürünlerini bırakın
  • Alkol kullanımını sınırlayın
  • Fazla kilonuz varsa kilo verin
  • Mümkün olduğunca stresi azaltın
  • Cinsel ilişki sırasında kayganlaştırıcı gibi kimyasalların kullanımından kaçının
  • Kimyasallar ile cilt teması ve solunum kaçının (koruyucu giysi, teçhizat kullanın)
  • Düzenli sağlık kontrollerinizi ve tetkikleri yaptırın

Semen analizi için örnek verirken nelere dikkat edilmesi gerekir?

  • Öncesinde idrar tamamen boşaltılmalıdır
  • Eller ve penis bölgesi yıkanmalı ve kurulanmalıdır
  • Kabın iç kısmına dokunulmamalıdır
  • Kayganlaştırıcı herhangi bir madde kullanılmamalıdır
  • Meni örneğinin tamamı kabın içerisine verilmelidir

Mikro TESE ameliyatı birden fazla kez yapılabilir mi?

Daha önce mikro TESE ile sperm elde edilen bir erkete ikinci mikro TESE ile %85-90 olasılıkla tekrar sperm elde etmek mümkündür. Ancak, altta yatan nedene bağlı olarak ilk uygulamada sperm elde edilebilse dahi %10-15 olguda tekrarlı uygulamada sperm elde edilemeyebilir. İlk mikro TESE’nin olumsuz olduğu kişilerde ise ikinci bir mikro TESE işlemiyle sperm elde etme olasılığı genellikle %20-30 civarındadır.