Moleküler Genetik

Y kromozomu Mikrodelesyonları ve Oligo/Azospermi

Y kromozomunun kısa kolundaki (Yp) genler (SRY) testis gelişiminde, uzun kolundaki (Yq) genler ise sperm oluşumunda rol almaktadırlar. Y kromozomunda bulunan bu genlerin mikrodelesyonlarıyla infertilite arasında bağlantılar bulunmaktadır.
AZF mikrodelesyonları non-obstrüktif azospermide %15, şiddetli oligospermide %5–10 görülür. AZF genleri Y kromozomunun uzun kolunda AZFa, AZFb, AZFc ve AZFd bölgelerinde yer almaktadır.
Delesyonların bölgesel dağılımı ise sırasıyla AZFc %79, AZFb %9, AZFbc %6, AZFa %3 ve AZFabc %3 (XX male) şeklindedir. 

Şişli Memorial Hastanesi Genetik laboratuvarımızda multiplex pcr amplifikasyonu ve bu işlemi takiben fragman analizi ile totalde 24 bölgenin analizi yapılarak Y kromozomu mikrodelesyon bölgeleri kapsamlı bir şekilde araştırılmaktadır. Merkezimizde incelenen bölgeler : SRY, ZFY, SY238, AMELY, Y81, AZFa, SY86, SY84, DFFR, DBYn, SY182, SY117, SY121, SY124, SY127, SY128, SY130, SY133, RBMY, SY143, SY153, SY255, SY152,  SY157, SY254.

AZF bölgelerinde genotip-fenotip korelasyonu

AZFa delesyonu          

- Tüm AZFa delesyonu: Şiddetli testiküler fenotip, SCOS ve spermatojenik tutulma

- Parsiyel AZFa delesyonu: Son derece nadir   

AZFb delesyonu

- Tüm AZFb delesyonu: Spermatojenik duraksama (sperm üretimi yoktur)

- Parsiyel AZFb delesyonu: Hipospermatogenezden SCOS'a değişken fenotipler oldukça nadirdir

AZFc delesyonu

- Tüm AZFc delesyonu: Hafif oligospermiden azospermiye ve SCOS'a kadar değişebilen değişken fenotip

- Parsiyel AZFc delesyonu: Hipospermatogenezden SCOS'a kadar değişken fenotipler

 

Trombofili Paneli

Kalıtsal trombofililer yani pıhtılaşma bozuklukları genel olarak kanın pıhtılaşmaya eğilim gösterdiği bazı hastalıklardır. Bu hastalıklarda kanın pıhtılaşmasına bağlı olarak:

Trombofili Panelinde incelenen bölgeler:         

√ Faktör V Leiden G1691A
√ Faktör II – Prothrombin G20210A
√ MTHFR C677T
√ MTHFR A1298C 

 

√ Faktör V Leiden G1691A: Faktör V (FVL) gen loküsü kromozom 1 (1q24.2) üzerinde lokalizedir.FV mutasyonu, bu genin 1691. pozisyonundaki G nükleotidinin yerine A nükleotidinin geçmesi ve FVa molekülünün üç ayrı APC açıklık bölgesinden birinde tek bir aminoasidin yer degistirmesidir. Bu mutasyon ile aktive olmuş APC'ye karsı gelişen zayıf antikoagülan cevap ve venöz tromboembolizm riskinde artış görülür.

√ Faktör II – Prothrombin G20210A: Protrombin (Faktör II) G20210A gen mutasyonu kalıtsal trombofililerden Faktör V Leiden mutasyonundan sonra ikinci sıklıkta görülür. Faktör II geni kromozom 11 üzerinde lokalizedir. Faktör II    (protrombin) pıhtılaşma mekanizmasında önemli rol oynar. Protrombin genindeki mutasyondan dolayı kanda protrombin düzeyi artar ve bu da pıhtılaşmaya eğilim yaratır. Bu mutasyona sağlıklı bireylerde % 2, tromboemboli öyküsü olanlarda % 6 oranında rastlanır. Genin translasyona uğramayan bölgesindeki 20210 pozisyondaki G nükleotidinin yerine A nükleotidinin geçmesi sonucu plazmada protrombin düzeyi yükselir ve tromboz riski artar.

√ MTHFR C677T ve MTHFR A1298C: MTHFR geninde sık gözlenen iki mutasyon mevcuttur. Bunlar; 677C>T, Alanin'in (Ala-222) Valin'e ve 1298A>C, Glutamin'in (Glu-429) Alanin'e dönüşümü ile ortaya çıkar. MTHFR genindeki heterozigot taşıyıcı veya homozigot mutant kadınların gebeliklerinde hiperhomosisteinemi nedeniyle nöral tüp defektleri açısından risk mevcuttur.

Genetik laboratuvarımızda Trombofili paneli içinde yer alan bölgeler moleküler tanı yöntemlerinden “Real time PCR” ile işaretli problar kullanarak ve “melting curve” analizi ile tespit edilmektedir.