Yumurta gelişiminin takibinde klasik iki boyutlu ölçümlere göre daha kesin ve hatasız ölçüm yapabilen Sono AVC (Ultrasonografik Otomatik Hacim Ölçümü) Memorial Tüp Bebek Merkezinde uygulanıyor...
Ağustos 2010
Yumurta gelişiminin takibinde klasik iki boyutlu ölçümlere göre daha kesin ve hatasız ölçüm yapabilen Sono AVC (Ultrasonografik Otomatik Hacim Ölçümü) Memorial Tüp Bebek Merkezinde uygulanıyor.
Ultrasonografi, infertilite (Kısırlık) tanı ve tedavisinde, kadın üreme organlarının değerlendirilmesinde vazgeçilmez bir yardımcıdır. İlk kullanılmaya başladığı günden bu güne hem uygulama yöntemlerinde, hem kalite ve hassasiyetinde büyük değişim ve gelişime sahne olmuştur. Yardımcı üreme teknikleri alanında 3–4 boyutlu transvaginal ultrasonografilerin (TV-USG) kullanılmasıyla birlikte kadın üreme organları ve komşu pelvik yapılar başka bir yönteme ihtiyaç duyulmaksızın yeterli olarak değerlendirilebilmektedir.
Üç boyutlu veri bilgisayarlı tomografi (BT), Manyetik Rezonans (MRI) cihazlarında da kullanılabilmektedir ancak bu cihazlar ultrasonografiye göre daha hantaldırlar. Ayrıca kemik pelvisin yapısı nedeniyle Transvaginal 3 Boyutlu Ultrasonografi kadın üreme organları ve komşu dokuları daha iyi gösterebilmektedir. Bu teknikle rahime ait myom, polip gibi yapılar, rahim iç boşluğu ve rahime ait doğumsal anomaliler daha detaylı olarak incelenebilmektedir. Yumurtalık rezervinin değerlendirilmesi, zayıf yanıt verecek olguları tahmin etmede ve OHSS’nin (Yumurtalıkların aşırı uyarımı) öngörülmesinde üç boyutlu ultrasonografi daha çok bilgi verebilmektedir.
Tüp bebek tedavisinde yumurtalıkların olgunlaştırılması amacıyla yapılan ovulasyon indüksiyonunda kesin ve hatasız folikül (içinde yumurtaların olduğu su kesecikleri) ölçümü tedavinin emniyeti ve etkinliği açısından en önemli basamaktır. Yumurta olgunluğunun ve endometrial reseptivitenin (rahme embriyonun tutunabileceği zaman aralığı) en yüksek olduğu dönemi yakalamak ve en uygun folikül büyüklüğünde hcg (yumurta çatlatıcı iğne) vermek tüp bebek tedavisinin anahtar noktalarından biridir. Genellikle folikülün iki eksendeki çapları toplamının ortalaması alınarak folikül büyüklüğü belirlenir. Günümüzde 3–4 Boyutlu USG cihazlarıyla uygun yazılım kullanılarak otomatik folikül volüm (hacim) ölçümü yapılabilmektedir.
 |
| Şekil: Tüp bebek siklusunda yumurta olgunlaştırıcı tedavinin sekizinci gününde PCOS (Polikistik Over) |
 |
| Şekil: Aynı yumurtalığın Sono AVC raporu |
Sono AVC hipoekoik bölgeleri tanıyarak ve ölçerek 3 boyutlu hacim verisinden hareketle otomatik olarak mutlak boyutları, ortalama çapı ve hacmi verebilmektedir. Her volüm (hacim) farklı renkte kodlanır. Sono-AVC ile yapılan çalışmalarda foliküler ölçümler için daha az zaman harcandığı ifade edilmektedir
 |
| Şekil: Üç boyutlu ultrasonografi ile otomatik folikül ölçümü, Sono AVC |
Pratik uygulamalarda genellikle HCG (yumurta çatlatıcı iğne) verilirken önde giden en büyük 2–3 folikülün çapına göre karar verilir, Sono-AVC foliküllerin hacimlerine göre olgun olma ihtimali yüksek tüm folikülleri ve olgun olmayanların oranını daha hızlı ve kesin olarak vermektedir. Yumurta toplama sırasında alınan sıvı hacmi ile Sono-AVC'de ölçülen hacimleri karşılaştıran çalışmalarda, Sono-AVC'nin gerçeğe yakın güvenilir ölçümler verdiği gösterilmiştir. Bu yeni yöntem ovulasyon induksiyonun optimizasyonunda ve HCG zamanlamasında klinisyenlere güvenilir, yeniden değerlendirilebilir parametreler sunmaktadır. Bu yöntem daha çok, kötü veya yüksek yanıtlı olgularda işe yaramaktadır.
Sono-AVC ile folikül gelişimi takibi yeni bir uygulamadır ve önemli katkılar getirmektedir. Yazılım alanında ve görüntüleme tekniğindeki gelişmelerle birlikte imaj kalitesindeki tutarlılık, ölçümlerde isabet zamanla artacaktır, bu şekilde ölçümlerde keskinlik, tutarlılık ve kolay uygulanabilirlik artacaktır.
Yumurta gelişimi takibi yanında transvaginal 3 boyutlu Ultrasonografi ile rahim anomalileri ve endometrial (rahim iç zarı) patolojilerinde 2 boyutlu USG’ye göre çok daha yararlı bulgular elde edilmektedir. Doğuştan rahim anomalilerin değerlendirilmesinde 3D USG’nin HSG, Histereskopi ve Laparoskopiye üstün olduğu alanlar cerrahi bir işlem gerektirmemesi ve kolay uygulanabilir olmasıdır. Başta subseptum (rahim içinde perde) ve bicornuat uterus olmak üzere birçok konjenital (doğuştan) uterin anomalinin tanısı 3D USG ile konulabilmektedir.
 |
| Şekil: 3D USG ile endometriumun (rahim iç zarı) değerlendirilmesi |
 |
| Şekil: 3 Boyutlu USG ile normal bir rahim görünümü |
Yumurta gelişiminin takibinde hata oranını çok düşürmesi ve operatör bağımsız olması, yani ölçümlerin kişiler arasında veya aynı kişinin farklı ölçümleri arasında değişmemesi gelecekte bu yöntemin daha çok kullanılmasına yol açacaktır. Henüz pahalı olması nedeniyle rutin kullanıma giremeyen bu teknik ile özellikle zayıf yanıtlı hastaların tedavisinde belirgin yararlar elde etmekteyiz. Riskli olgularda erken yumurta çatlaması ve buna bağlı yumurta kaybı önlenebilmektedir. Mild stimulation (düşük doz ilaç kullanarak yumurta gelişimi sağlanması) yönteminde az sayıda daha kaliteli yumurta elde etmenin yaygın olarak kullanıldığı günümüzde Sono AVC kullanımının yararları daha çok öne çıkmaktadır.
 |
||
| Serviks ve uterus total septum |
 |
||
| Servikal sneşi (rahim boynunda yapışıklık) |
Daha detaylı bilgi için;
Dr. Müstecep Kavrut (mustecep.kavrut@memorial.com.tr)
