İnfertilite sebebi şiddetli sperm faktörü olan olgularda İntra Sitoplazmik Sperm Enjeksiyonu (ICSI) 1990’lı yılların başlarından günümüze kadar yaygın olarak kullanılan bir yöntem olmuştur. ICSI uygulamalarında fertilizasyon (döllenme) başarısı %70-80 olmasına rağmen bazı çiftlerde...
Ağustos 2012
Şiddetli sperm faktörü olan erkek kısırlığı olgularında “İntra Sitoplazmik Sperm Enjeksiyonu” (ICSI) uzun yıllardır yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. ICSI uygulamalarında fertilizasyon (döllenme) başarısı %70-80’dir. Ancak, bazı çiftlerde düşük fertilizasyon oranı (<%50) ile izlenebilir. Olguların %1-5’inde ise hiç fertilizasyon gerçekleşmeyebilir. Bu durum total fertilizasyon başarısızlığı olarak tanımlanır.
Nedenleri kadın (oosit) veya erkek (sperm) üreme hücresi kaynaklı olabilir:
Tüm bu sebeplerin yanında sperm ve oosit kalitesinin iyi olmasına rağmen açıklanamayan fertilizasyon kayıplarına da rastlanmaktadır.
Normal koşullarda oosit aktivasyonunda bir dizi karmaşık olay gerçekleşir. Bu olayların ilki spermin oositin dış yüzünü kaplayan tabaka geçmesidir. Sperm oosit zarına ulaşır baş kısmında bulunan içeriğini oosit içerisine bırakır. Bu olaya oosit aktivasyonu adı verilir. Bu işlemde en önemli adım oosit içerisindeki kalsiyum miktarının artışıdır.
Sperm içeriğinde bulunan fosfolipaz C olarak isimli bir madde oosit içi kalsiyum artışını uyarır. Bu molekülün spermdeki eksikliği ya da yokluğu fertilizasyon başarısızlığına sebep olur. (Şekil1)
 |
| Şekil1: Normal fertilizasyon sırasında spermin yumurtaya girişinden itibaren gelişen biyokimyasal reaksiyonlar ve hücre içi Ca++ artışı. (N= Sperm çekirdeği, A= Spermin akrozom kısmı, PLC= Fosfolipaz C) |
Bu vakalarda yardımcı yöntemler kullanılarak sorun giderilmektedir. Yardımcı Oosit Aktivasyonunda kullanılan yöntemler; elektriksel, mekanik ve kimyasal olmak üzere sınıflandırılır Elektriksel yöntemde ICSI sırasında oositlere düşük akımlı elektrik uyarıları verilir ve oositin aktivasyonu sağlanır. Mekanik yöntemde oosit zarında küçük iğne yardımı ile açıklık oluşturulur ve oosit içerisine kalsiyum iyonu akışı sağlanır. Kimyasal oosit aktivasyonunda ise ICSI sonrasında hücre içi kalsiyum miktarında artış sağlayan çeşitli kimyasallar kullanılır.
Günümüzde yaygın olarak kullanılan kimyasal yardımcı oosit aktivasyon modeli kalsiyum iyonofor yöntemidir. Bu yöntemde ICSI sonrasında oosit kalsiyum iyonofor çözeltisi içeren ortamda birkaç dakika bekletilir. Bu yöntemin kullanılması sonucunda gerçekleşen canlı doğumlarda herhangi bir komplikasyon ortaya çıkmamaktadır.
Merkezimizde tekrarlayan fertilizasyon başarısızlığı öyküsü olan, olgun ya da normal şekilli oositlerin sınırlı sayıda olduğu, hareketli sperm izlenmeyen ve şiddetli sperm şekil bozukluğu olan vakalarda kalsiyum iyonofor ile oosit aktivasyonu yöntemi başarı ile uygulanmaktadır.
Daha detaylı bilgi için;
Bio. Mehmet Ali Tüfekçi (mehmet.tufekci@memorial.com.tr)
