Semeni (meni örneğini) yardımcı üreme tekniklerinde kullanıma hazır hale getirmek için uygulanan işlemlere Sperm Hazırlama adı verilmektedir. Sperm örneği hazırlık işlemi uygulanmadan uterus (rahim) içerisine verilirse, semen sıvısı içindeki bazı maddelerin...
Haziran 2010
Semeni (meni örneğini) yardımcı üreme tekniklerinde kullanıma hazır hale getirmek için uygulanan işlemlere Sperm Hazırlama adı verilmektedir. Sperm örneği hazırlık işlemi uygulanmadan uterus (rahim) içerisine verilirse, semen sıvısı içindeki bazı maddelerin (prostaglandinlerin) oluşturduğu rahatsızlık hissi, ağrı ve proteinlere bağlı alerjik reaksiyonlara yol açabilmektedir. Bu nedenle, meni örneğindeki sıvı kısmın(seminal plazmanın) uzaklaştırılması, hareketli ve normal görünümdeki (iyi mofolojili) spermlerin elde edilmesi gerekmektedir. Bu ayrıştırma işlemi intrauterin inseminasyon (IUI) , invitro fertilizasyon (IVF) ve mikroenjeksiyon (ICSI) gibi tekniklerde çok önemlidir.
Merkezimizde bu yöntemler tek tek veya kombine şekilde kullanılmaktadır.
Normal sperm özelliklerine sahip olgularda uygulanabilen bir yöntemdir.. Swim up uygulamasında ileri doğru hızlı hareket eden spermlerin yıkanmış çökeltiden ayrılıp, sperm yıkama sıvısında yukarı doğru yüzmesi sağlanır. Swim-up yönteminin uygulanabilmesi için,semen örneğinin IVF uygulamaları ve IUI için yeterli sayıda progressif motil sperm varlığını gösteren değerlere sahip olması gerekir.
Merkezimizde rutin olarak uygulanan bir yöntemdir. Sıvılaşıp çözünmüş (likefiye olmuş) semen örneği konik tüplerde sperm yıkama sıvıları ile belli oranlarda karıştırılarak santrifüj edilir. Üstte kalan kirli kısım atılarak altta kalan çökelti üzerine sperm yıkama sıvısı eklenir. Bu işlem semenin özelliklerine göre tekrar edilebilir. Yıkama işlemi bittikten sonra elde edilen çökelti üzerine sperm yıkama sıvısı eklenir ve konik tüpler 45 derecelik eğimle 37 oC de %5 CO2 inkübatöründe 30-60 dakika bekletilerek spermlerin üst faza yüzmesi beklenir. Bu süre sonunda yukarı doğru yüzen spermler başka bir tüpe aktarılarak IUI, IVF ve ICSI uygulamalarında kullanılır.
 |
| Standart Swim-up İşlemi |
 |
| Merkezimizde Swim-up tekniği ile sperm hazırlanması |
Semenin gradient(tabaka) oluşturan özel bir ( kolloidal silica partikül içeren) süspansiyon üzerine yerleştirilip santrifüj edilmesi ve böylece spermlerin çökme kuvveti ile tüpün dibine ilerlemesi esasına dayanmaktadır. En iyi hareket eden ve düzgün morfolojiye sahip spermler dibe doğru hareket eder ve böylece tüpün dibinde en hareketli spermler toplanır.Bu yöntem ile olgunlaşmamış( immatür) hücrelerin ve lökositlerin de ortamdan uzaklaştırılmaları sayesinde, açığa çıkabilecek serbest oksijen radikallerinin(ROS) azaldığı yapılan çalışmalar ile gösterilmiştir. Hazırlık sonucunda semen sıvısı içerisinde bulunan immotil(hareketsiz) veya anormal morfolojili spermler, lökositler ayrılarak sadece motil(hareketli) ve normal morfolojili spermler elde edilir.
Ayrıca bu yöntem ile Hepatit B ve Hepatit C virüsü ile enfekte olma riski azaltılabilmektedir. Seminal sıvıda bulunan lökositler virus tasıyabilir ,ancak sperm hücreleri CD4 reseptörü taşımadığı için enfekte olmaz.
Sperm yıkama yöntemleri kullanılarak ICSI (mikroenjeksiyon) uygulanması Hepatit B ve Hepatit C virüsü ile enfekte olma riskini azalttığı gibi ,gebelik oranlarını arttırıcı güvenli yöntemlerdir.
 |
| Dansite Gradient ve Swim-up karşılaştırmaları |
• Düşük sperm hareketliliği (motilite) ve /veya düşük sperm canlılığı (vitalite)
• Semen örneğinde fazla miktarda döküntü ve / veya diğer hücrelerin olması (Lökosit,immatür germ hücreleri vb)
• Semende Aglutinasyon görülmesi( Antisperm antikor varlığı)
• Hepatit B ve Hepatit C virüsü ile enfekte olan hasta grupları
• Şiddetli morfolojik defekti olan hasta grupları(Major anomali;Megalo-Pin head,tail- stump,round head gibi..)
 |
| İki tabakalı Danside Gradient |
Sayısı çok düşük ve şekil bozukluğu yüksek seviyede olan semen örneğinden mikroenjeksiyon(ICSI) için kullanılabilecek iyi kalitede sperm elde edilebilmesine olanak sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntem daha çok testisten sperm elde edildiği durumlarda hazırlık amacıyla uygulanır.
Aynı zamanda sperm sayısının ileri derecede düşük olduğu ve/veya morfolojik bozukluğun yüksek seviyede olduğu durumlarda mikroenjeksiyon için kullanılabilecek iyi kalitede sperm elde edilebilmesine olanak sağlayan bir yöntemdir.
Cerrahi yöntemler ile(Mic-TESE/TESA) testisten elde edilen spermlerin hazırlığında tercih edilen bir sperm hazırlama yöntemidir.
 |
| Mini Gradient |
Hangi tekniğin en uygun olduğu konusunda bir görüş birliği yoktur. Uygulanacak yardımcı üreme tekniğinin durumuna ve sperm özelliklerine göre uygun sperm hazırlama yöntemini seçmek gerekmektedir.
Ana hedef, en fazla hareketli sperm oranını sağlayan ve en iyi morfolojiye sahip spermlerin seçilebilmesine olanak veren tekniği uygulamaktır.
| Swim-up öncesi ve sonrası |
Daha detaylı bilgi için;
Bio. Serkan Selimoğlu, serkan.selimoglu@memorial.com.tr
