Ekim 2024
İnfertilite tedavilerinde kullanılan ilaçlar, hormon seviyelerini değiştirerek birden fazla yumurtanın olgunlaşmasını sağlar. Ancak bu durum, bu ilaçların uzun vadeli güvenliği hakkında bazı soru işaretlerini de beraberinde getirmiştir. Özellikle hastaların kanser riski konusundaki endişeleri, bu konuda çok sayıda çalışma yapılmasına neden olmuştur.
Amerikan Üreme Tıbbı Derneği (ASRM), 2024 yılında yayınladığı bir rehberde, fertilite ilaçları ile kanser arasındaki ilişkiyi inceleyen 1,077 çalışmayı değerlendirmiştir. Bu rehbere göre öne çıkan bilgiler:
- Yumurtalık Kanseri:
Yumurtalık kanseriyle infertilite tedavileri arasındaki ilişkiye dair zayıf/orta düzeyde kanıtlar bulunmaktadır. Ancak genel olarak riskin düşük olduğu düşünülmektedir. Doğum yapmamış olmak (nulliparite) yumurtalık kanseri riskini artırırken, doğum yapmak bu riski azaltır. Ayrıca, endometriozis gibi bazı durumlar zaten yumurtalık kanseri riskini artırdığı için, bu tedavilerin risk üzerindeki etkisini kesin olarak belirlemek zor olabilir.
- Meme Kanseri:
Fertilite tedavilerinin kısa süreli yüksek hormon seviyelerine yol açtığı bilinmektedir. Ancak yapılan araştırmalarda, tüp bebek tedavileri ve meme kanseri arasında bir ilişki bulunamamıştır. Uzun süreli klomifen kullanımı (10 siklustan fazla) ile meme kanseri riski arasında küçük bir artış olduğu gözlemlenmiştir.
- Rahim Kanseri:
Rahim kanseriyle ilgili araştırmalar, infertilite tedavilerinin riski artırmadığını göstermektedir. Ancak polikistik over sendromu, obezite gibi rahim kanseri riskini artıran faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
- Tiroid Kanseri:
Tiroid kanseri ile infertilite tedavileri arasındaki ilişki belirsizdir. Bazı çalışmalar klomifen kullanımının riski artırabileceğini öne sürse de, bu sonuçların kanıt düzeyi düşüktür.
- Kolon ve Serviks Kanseri:
Kolon kanseri ile infertilite ilaçları arasında bir ilişki bulunamamıştır. Serviks kanseriyle ilgili araştırmalarda ise bu riskin artmadığı, hatta bazı durumlarda azaldığı gösterilmiştir.
Sonuç:
İnfertilite tedavileri ve bazı kanser türleri arasında küçük bir risk artışı olabilir. Ancak bu artışın büyük ölçüde kadın infertilitesi, endometriozis, nulliparite, obezite veya polikistik over sendromu gibi altta yatan faktörlerle ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir, ancak mevcut veriler infertilite tedavilerinin genel olarak güvenli olduğunu göstermektedir.
Op. Dr. Zeynep Çelik
