Embriyoloji laboratuvarı, embriyo gelişiminin rahim dışı ortamda (in vitro) gerçekleştirildiği yer olması nedeniyle bir tüp bebek merkezinin en önemli bölümüdür...
Ağustos 2010
Embriyoloji laboratuvarı, embriyo gelişiminin rahim dışı ortamda (in vitro) gerçekleştirildiği yer olması nedeniyle bir tüp bebek merkezinin en önemli bölümüdür. Bu nedenle laboratuvar ortamındaki her türlü değişkenin titizlikle takip edilmesi tüp bebek tedavisinde başarıyı etkileyen en hayati faktördür. Embriyoları belirli sürelerde vücut dışında büyütmek ve kültüre etmek için kullanılan inkübatörler embriyolar için anne rahmine benzer bir ortam sağlarken, bu cihazların içinde bulunduğu laboratuvarında, rahmi saran anne bedeni gibi, sorunsuz çalışır halde bulunması gerekmektedir.
Embriyo gelişiminin sağlandığı laboratuvar ortamında ya da kullanılan cihazlarda oluşabilecek aksama riskini ortadan kaldırmak için, embriyo gelişimini destekleyen alet ve ekipmanların kontrollerinin mesai saatleri dışında da kesintisiz olarak sürdürülmesi gerekmektedir. Sadece insan gücü ile böyle tam zamanlı bir takibin yapılması mümkün olamayacağı için, bu amaçla merkezimizde IVF Laboratuvarı Kalite Kontrol ve Alarm sistemi kullanılmaktadır.
Kalite Kontrol ve Alarm sistemi, laboratuvar ortamı ve cihazlarına ait toplamda 72 farklı noktayı elektronik sinyaller halinde sürekli ölçen, belirlenen aralıklarla bu verileri kaydeden ve tanımlı limitlerden sapma durumunda çeşitli alarmlar yoluyla laboratuvar personelini uyaran bir tür gelişmiş alarm sistemidir. Bir ana terminal ünitesi ve bu üniteye bağlı laboratuvar içinde belirli noktalara yerleştirilen uzak terminal ünitelerinden (RTU) oluşan sistem, alarm özelliğinin yanında veri depolama imkanı da sağlamaktadır. Bu sistem, özel bir yazılımla çalışmaktadır ve programlanması sisteme bağlı bir bilgisayar kullanılarak yapılmaktadır. Bu yazılım aracılığıyla ana ünitede depolanan verilerin bilgisayara aktarılması ve geriye dönük olarak laboratuvar durumunun incelenmesi de mümkün olmaktadır.
 |
 |
|
| Ana ünite | Veri takip ekranı |
IVF laboratuvarı ortam parametreleri, voltaj veya akım dönüştürücüleri ve bunlara bağlı sensörler aracılığı ile ölçülür. Bu sinyaller gerek merkez gerekse uzak terminal üniteleri girişlerine bağlanır ve ana ünitenin mikro işlemcisi ve yazılımı tarafından, ölçülen değerlerin önceden tanımlanmış değer aralıklarının içinde olup olmadığı kontrol edilir. Olası bir sapma halinde, olayın zamanına bağlı olarak durum telefon, faks, e-posta, çağrı cihazı yoluyla sisteme önceden tanıtılmış kişilere iletilir. Alarm durumu mesai saatleri içinde olduğunda, tüm çalışanları uyaracak şekilde sesli ve/veya ışıklı uyarı olarak ayarlanabilir.
 |
 |
|
| Görsel alarm ünitesi | Veri analizleri |
Embriyoların elektro manyetik alanlarından etkilenmemesi için sistemi oluşturan sinyal giriş üniteleri ve sinyal çeviriciler arasında özellikle kablolu iletişim seçilmiştir. Ayrıca sistem olası bir elektrik kesintisinde çalışmaya devam edebilmesi için bir kesintisiz güç kaynağına bağlıdır.
Alarm sistemi tarafından takip edilen parametreler şunlardır;
İnkübatör içi karbondioksit, oksijen ve sıcaklık değerlerinin takibi, embriyoların içinde bulunduğu kültür sıvısının embriyo için uygun olan pH ve sıcaklıkta tutulmasını garantilemek açısından önemlidir. Embriyolar için hayati öneme sahip bu parametreler, sisteme ek olarak, laboratuvar personeli tarafından da ölçüm cihazlarıyla düzenli aralıklarla ölçülerek kontrol edilmektedir.
İnkübatör kapak açılış-kapanışlarının takibi, hem inkübatör kapağının yanlışlıkla açık bırakılmasını önlemek hem de inkübatörlerin eşit yoğunlukta kullanılmasını sağlamak bakımından önemlidir. İnkübatör içi ortam her kapak açılışında bir miktar değişmekte ve kısa sürede cihaz tarafından tekrar istenen seviyeye getirilmektedir. Bir inkübatöre koyulan vaka sayısının artması, daha çok kapak açılmasına ve cihazın toparlanma süresinin uzamasına sebep olmaktadır. Bu takipler sayesinde bir inkübatöre diğerlerinden fazla vakanın embriyoları konularak o inkübatörün koşullarının olumsuz etkilenmesi engellenmiş olur.
Laboratuvar kapı açılış-kapanışlarının ve oda basıncının takibi, laboratuvar giriş-çıkış sıklığının ölçülebilmesi ve laboratuvar havasının sterilizasyonunun korunması için gerekli olan, laboratuvara dışarıdan hava girişini engelleyen basınç farkı olarak tanımlanan pozitif oda basıncının korunmasını sağlamak bakımından önemlidir.
Laboratuvar içi sıcaklık, nem ve karbondioksit değerlerinin takibi, bu değerlerin değişiminden etkilenebilecek, başta inkübatörler olmak üzere, cihazların korunması, hücrelere inkübatör dışında uygulanan yumurta toplama, mikroenjeksiyon, embriyo değerlendirmesi gibi işlemlerin uygun koşullarda yapılması ve laboratuvar personelinin çalışma koşullarının uygunluğunun kontrolü bakımından önemlidir.
Buzdolabı ısı takibi, bu cihazlar içerisinde saklanan başta kültür sıvıları olmak üzere, laboratuvar kimyasallarının uygun koşullarda saklandığının kontrolü bakımından önemlidir.
Dondurulmuş embriyoların saklandığı dondurma tanklarının sıvı nitrojen seviyelerinin kontrolü, bu tanklar içerisinde saklanan ve canlılıklarının korunabilmesi için sıvı nitrojen(-196°C) içerisinde bulunması gereken embriyo, sperm ve over dokularının güvenliği bakımından önemlidir.
 |
 |
|
| İnkubator kapı sensörü | ||
 |
||
| Kriyotank sensörleri | RTU ve ortam sıcaklık sensörü |
Sağlık Bakanlığı’nın 6 Mart 2010 tarihinde yayınladığı yeni yönetmelikte tüp bebek laboratuvarlarında alarm sistemlerin bulundurulması zorunlu hale getirilmiştir. Memorial Hastanesi IVF Bölümü bu açıdan bir ilki gerçekleştirerek, bu tarihin çok öncesinde ve yönetmelikte belirtilen standartların çok üzerinde bir kalite kontrol amaçlı alarm sistemini faaliyete geçirmiştir.
Bu sistem sayesinde, mesai saatleri dışındaki zamanlar da dahil olmak üzere, hastalarımızın embriyolarının en iyi koşullarda işlem gördüğü ve muhafaza edildiği garanti altına alınmış olmaktadır.
Daha detaylı bilgi için,
Bio. Hakan Yelke, hakan.yelke@memorial.com.tr
