Günümüzde embriyoların başarılı bir şekilde 5. ve hatta 6. Güne kadar ileri kültür ortamlarında blastokist aşamasına kadar büyütülmesi mümkündür. Blastokist aşamasına ulaşan embriyoların hızlı dondurma teknikleri (vitrifikasyon) ile dondurulması son derece başarılı sonuçlar vermektedir. Çözme sonrası bu embriyolar yüksek oranda canlılıklarını korumaktadır. Bu nedenlerle günümüzde blastokist embriyoların dondurulup çözülmesi başarıyla gerçekleşebilmektedir.

Embriyolar hangi nedenle donduruluyor?

Ocak 2017

Günümüzde embriyoların başarılı bir şekilde 5. ve hatta 6. Güne kadar ileri kültür ortamlarında blastokist aşamasına kadar büyütülmesi mümkündür. Blastokist aşamasına ulaşan embriyoların hızlı dondurma teknikleri (vitrifikasyon) ile dondurulması son derece başarılı sonuçlar vermektedir. Çözme sonrası bu embriyolar yüksek oranda canlılıklarını korumaktadır. Bu nedenlerle günümüzde blastokist embriyoların dondurulup çözülmesi başarıyla gerçekleşebilmektedir. 

  1. Yumurta geliştirilmesi amacı ile verilen hormonlara aşırı yanıt veren kadınların yumurtalıklarının aşırı uyarılması (OHSS sendromu) nedeniyle yaşam tehdit eden bir durumla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu riskin olduğu kadınlarda yumurtalar toplandıktan sonra gelişen embriyolar dondurularak saklanmaktadır. Risklerin ortadan kalkması için 1 veya 2 ay bekledikten sonra rahim duvarı hazırlanarak dondurulmuş embriyolar çözülüp rahim içerisine transfer edilmektedir.
     
  2. Birden fazla embriyonun transferi durumunda çoğul gebelik riski %25-35 oranında artmaktadır. Tüp bebek tedavisinde amaç eve sağlıklı tek bebek götürmek olduğundan blastokist evresine ulaşmış tek embriyo transferi tercih edilmektedir. Birden fazla embriyo transfer edildiğinde ikiz ve üçüz gebelikler oluşmakta ve erken doğum riski artmakta ve ayrıca yüksek tansiyon, gebelik diyabeti, bebeklerde anomali artışı gibi komplikasyonlar ortaya çıkmaktadır. Bu risklerden dolayı tek embriyo transfer edildikten sonra kalan embriyolar dondurularak saklanmaktadır. Kliniğimizde dondurulmuş-çözülmüş tek blastosist embriyo transferi ile 37 yaş altı kadınlarda gebelik şansı % 73 civarındadır.
     
  3. Tüp bebek uygulanacak 37 yaş ve üzeri kadınlarda embriyoların kromozom bozukluğu oranı artmaktadır. Bu durum embriyo tutunma oranını azaltmakta veya gebelik olursa düşük riskini arttırmaktadır. Blastokist evresindeki embriyoya yapılan genetik tanı ile embriyonun tutunma kapasitesi ve sağlıklı olduğu belirlenmektedir. Kromozomları sağlıklı blastokist transfer edildiğinde ise gebelik şansı artmakta ve düşük oranı azalmaktadır. Gebelik öncesi genetik tanı (Preimplantasyon Genetik Tanı) işlemi son yıllarda daha da mükemmelleştirilmiş olup kliniğimizde Yeni Nesil Dizileme (Next Generation Sequencing) yöntemi ile daha hızlı ve daha güvenilir bir tanı sağlanmaktadır.
     
  4. Son yıllarda yapılan birçok bilimsel çalışma embriyoların dondurma ve çözme sonrası doğal bir zamanda rahime yerleştirilmesi ile tutunma şansının belirgin olarak arttığını göstermektedir. 

Bu nedenle yukarıda bahsedilen durumlar söz konusu olmasa bile hormonlarla yapılan tüp bebek tedavisinde taze embriyo transferi yapmayıp tüm embriyoları dondurmak ve sonraki bir dönemde rahime yerleştirilmek gebelik şansını arttırmaktadır. 

Çözme sonrası embriyolar yüksek oranda canlılıklarını koruduklarından embriyo dondurma giderek daha yaygın kullanılmaktadır. Merkezimizde dondurulmuş embriyoları çözme sonrası embriyoların canlılık oranı %97 oranındadır. 

Dondurulmuş Çözülmüş Embriyoların Transferi için Rahim Duvarının Hazırlanması

Dondurulmuş çözülmüş embriyoların transferi için rahim duvarının hazırlanmasında farklı protokoller kullanılmaktadır. Protokollerin seçimi kişiye özeldir. Rahim duvarının embriyonun yerleşebilmesi ve embriyonun tutunması için kalınlaştırılması çok önemlidir.

 Endometrium hazırlanması için kullanılan protokoller 

  1. Doğal Siklusta Takip: Düzenli adet gören kadınlarda (23-35 gün arası) uygulanabilir. Yumurtlama zamanının anlaşılabilmesi ve endometrial kalınlığın takibi için ultrasonografi ve hormon testleri ile takip en önemli aşamalardır. Yumurtlama zamanlamasının doğru yapılamadığı durumlarda embriyonun endometriuma tutunma zamanı kaçırılabilir ve tutunma şansı azalabilir. Yumurtlama takibi ultrasonografi ile ve kanda hormonların (E2, LH) takibi ile gerçekleşir. Yumurtalama takip edilip uygun zamanlama yapılarak embriyo transferi günü planlanmaktadır.
     
  2. Programlanmış Adet Takibi: Bu yöntem ile adetin 2. gününden başlanarak günde 3 kez estrojen ilacı (ağızdan alınarak) başlanır ve ortalama 8-10 gün sonra rahim duvarı kalınlığı ultrason ile kontrol edilir. Kalınlık istenilen seviyeye (8 mm ve üzeri) geldiğinde doktorunuzun belirleyeceği günde ve uygun zamanlama ile tedaviye progesteron vajinal jel eklenir, embriyo transferi günü belirlenir. 

Kliniğimizde dondurulmuş çözülmüş embriyo transferi için rahim duvarının hazırlanmasında çoğunlukla doğal siklus takibini tercih etmekteyiz. Ancak yumurtlamaları olmayan veya çok düzensiz olan vakalarda mecburi olarak estrojen hormonu ile rahim içi kalınlaştırılır. Estrojen kullanımının bazı yan etkileri nedeni ile riskli olgularda, yumurtlama ilaçlarla uyarılarak rahim içi kalınlığı sağlanmaktadır.

Dr. İpek Balım Düzgüner