Çoğul gebelikler günümüzde başarısızlık olarak değerlendirilmektedir. Çünkü ikiz gebelik dahil tüm çoğul gebeliklerde anne ve bebeği ilgilendiren ciddi riskler ortaya çıkmaktadır. Çalışmalar çoğul gebeliklerde erken doğum riskinin tekil gebeliklere göre 4 kat artığını göstermektedir.
Mart 2021
Çoğul gebeliklerin riskleri nelerdir? İki embriyo transferi yapmak gebelik şansını arttırır mı?
İnfertilite sorunu yaşayan ve tüp bebek denemesi ile çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin için en büyük beklenti; kısa vadede canlı doğum ile sonlanabilecek sağlıklı bir gebelik elde edebilmektir. Tüp bebek uygulayacak hekimler için ise en önemli nokta bu hedefe ulaşırken hasta için en emniyetli tedavi şeklini seçebilmektir. Bu amaçla özellikle genç olgularda seçilmiş, en iyi tek embriyo transferi ile gebelik elde edilmesi hedeflenmektedir. Oluşan çoğul gebelikler ise başarısızlık olarak kabul edilmektedir, çünkü ikiz gebelik dahil tüm çoğul gebeliklerde anne ve bebeği ilgilendiren ciddi riskler ortaya çıkmaktadır. Çalışmalar çoğul gebeliklerde erken doğum riskinin tekil gebeliklere göre 4 kat artığını göstermektedir.
Çoğul gebeliğe bağlı bebekte oluşabilecek riskler:
Doğum haftası ne kadar erken ise bu komplikasyonların şiddeti o kadar artmaktadır. Prematüre doğan bebeklerde düşük doğum ağırlığı izlenmektedir bu nedenle uzun süre yeni doğan yoğun bakım ünitesinde tedavi edilmeleri gerekir. Yoğun bakım ünitesinde uzun süreli tedavilerin maliyetlerinin yüksekliği finansal açıdan altından kalkılması zor bir süreci beraberinde getirir.
Çoğul gebeliklerde annede oluşabilecek riskler:
Çoğul gebeliklere bağlı komplikasyonlardaki artış hem dünyada ve hem de ülkemizde büyük önem arzettiğinden birçok ülkede transfer edilecek embriyo sayısı ile ilgili kısıtlamalar oluşturulan yönetmeliklerle belirlenmiştir. Ülkemizde de 6 Mart 2010 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmeliğe göre transfer edilecek embriyo sayısı 35 yaşın altında ilk iki uygulamada bir embriyo, ikiden fazla tüp bebek uygulamasında başarısız olunmuşsa maksimum iki embriyo transferine, 35 yaş üstündeki kadınlarda ise tüm uygulamalarında maksimum iki embriyo transferine izin verilmiştir. Bu sınırlama ile fazla sayıda embriyo transferi yapılarak anne ve bebek sağlığını tehlikeye atan uygulamaların önüne geçilmesi hedeflenmiştir. Ancak yönetmelikte transfer edilecek embriyoların kalitesi ve günü ile ilgili herhangi bir yönlendirme bulunmamaktadır. Merkezimizde blastosist dönem embriyo transferi yapılmaktadır, bu dönem embriyolarının daha erken günlerde transfer edilen embriyolara göre tutunma şansları daha yüksektir. Merkezimizde 35 yaş altı genç kadınlarda iki blastosist transferi yapıldığında ikiz doğum oranları dramatik bir şekilde artış göstermiştir. Tek blastosist ile ikiz doğum oranı % 1,1 iken bu oran iki blastosist transferi yapılan kadınlarda dramatik bir artış göstererek % 47,2’ye yükselmiştir. 35-42 yaş arası kadınlarda ise iki blastosist ile ikiz doğum oranları % 28,1 olarak her 3 kadından birinde ikiz doğum şeklinde sonlanmıştır, ancak bu yaş grubunda tek blastosist transferi yapıldığında ise ikiz doğum oranı sadece % 1,8 olarak bulunmuştur. İki embriyo transferi ile ikiz doğum oranları tehlikeli bir biçimde artış gösterirken gebe kalma yönünden tek ve iki embriyo verilmesi arasında hiçbir farklılık gözlenmemiştir.
İkiz canlı doğum oranı
2005'te ikiz canlı doğum oranı yüzde 38.7'yken, 2018^de ikiz canlı doğum oranı yüzde 4.9'a 8 kat- yüzde 87.3 azaldı
Memorial Şişli Hastanesi Tüp Bebek ve Genetik Merkezinde tek embriyo transferine önem verilmesiyle ikiz canlı doğum oranı 2005 yılında % 38,7’den tek blastosist transferi stratejisiyle 2018 yılında % 4,9’a gerilemiştir.
Merkezimizde iyi rezervli olgularımızda blastosist döneminde tek embriyo transferi stratejisini uyguluyoruz. İyi kalitede embriyoyu seçebilmek için embriyoları kültür ortamında 5. ya da 6. güne kadar geliştiriyoruz. 35 yaş ve altındaki genç kadınlarda tek blastosist transferi öneriyoruz. 38 yaş ve üzerinde olan kadınlarda ise embriyolarda artmış kromozomal bozukluk riski ve buna bağlı gebelik şansının azalması ve düşük riskinin artması nedeni ile Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT) önererek kromozomları normal olan tek embriyoyu transfer etmeyi böylece yüksek gebelik şansı oluştururken bir yandan düşük oranının azalması ve diğer yandan çoğul gebeliklerin önlenmesini amaçlıyoruz.
Kliniğimize ait yaklaşık 32.000 vakalık veriyi inceleyen tek ve iki blastosist embriyo transferi yapılan hastaları karşılaştıran çalışmamızda canlı doğum oranı değişmiyor iken iki blastosist embriyo transferi yapılan hastalarda çoğul gebelik anlamlı bir şekilde arttığı gösterilmiştir. Çalışmamız Pregnancy and Childbirth dergisinde bu ay yayınlandı.
Makaleyi okumak için tıklayınız.
Dr. İpek Nur Balın Düzgüner
