Son 15 yılda cep telefonu kullanımının hem çok yaygınlaştığını, hem de kullanım süreleri olarak çok arttığı gözlemlenmektedir. İnsan yaşamını kolaylaştıran birçok teknolojik gelişim gibi, cep telefonları da çalışma prensibinin gereği...
Eylül 2010
Son 15 yılda cep telefonu kullanımının hem çok yaygınlaştığını, hem de kullanım süreleri olarak çok arttığı gözlemlenmektedir. İnsan yaşamını kolaylaştıran birçok teknolojik gelişim gibi, cep telefonları da çalışma prensibinin gereği olarak yaydığı radyo frekans, elektromanyetik dalgalar ile insan yaşamına ait bazı olumsuz etkileşimlere neden olabildiklerine dair yazılar son yıllarda sık sık yayınlanmaktadır.
RF-EMW’nın (Radyo frekans-Elektro manyetik dalga) insan vücudundaki olumsuz etkileri olarak beyinde elektro ensefalografik aktivitede değişiklik, kognitif ve konsantrasyon bozukluklarına, halsizlik ve baş ağrılarına neden olabildiklerine dair bulgular vardır. Kan basıncında yükselme bir diğer yan etki olarak gösterilmektedir. İnsan vücudunda çok önemli bir antioksidan kaynağı olan melatonin seviyesinde de azalmalar yine son zamanlarda rapor edilmektedir. İnsan vücut metabolizması sonucu ortaya çıkan bir çeşit atık ürün olan serbest oksijen Radikalleri, antioksidan mekanizmalar ile dengelenmedikleri sürece hücre yaşlanmaları ve erken ölümleri ile vücuda zararlı olabilmektedirler. Bu hasarların bir kısmı da kromozom yapıları içindeki DNA hasarları ile gerçekleşmektedir.
Cep telefonları kullanımları ve taşınmaları sırasında yakınında bulunan organlara daha çok zarar verebilmektedirler. Örneğin erkeklerde pantolon cebinde taşınan cep telefonları yakın organ olan testislere olumsuz etki edebilmektedir. Bu olumsuz etkilerin elektro manyetik dalgaların üreme sistemi üzerinde özel etkisi veya termal moleküler etkisi ya da birlikte oluşturdu etki ile ortaya çıktığı düşünülmektedir. Hayvan deneyleri elektromanyetik dalgaların testiküler fonksiyon ve erkek üreme hücreleri üzerinde yaygın hasar verici etkileri olduğuna işaret etmektedir.
Cep telefonlarının, insan sperm hareketliliğinde belirgin düşmelere neden olduğu sık sık rapor edilmektedir. Araştırmalar testis’de testesteron hormonunu üreten leydig hücrelerinin elektromanyetik dalga etkisine en hassas hücreler olduğunu göstermişlerdir. Bu bulgu azalan testesteron seviyesi ile birlikte sperm üretim işlemi olan spermatogenezin azalmasına neden olur. Ayrıca elektromanyetik dalga’ya bağlı olarak testis doku ısısının artması da spermatogenezi olumsuz etkiler. Bu etkiler sonucunda da sperm sayılarında azalmalar görülür. Azalan sperm sayısı ve sperm hareketliliği de O kişinin üretkenliğini olumsuz etkileyecektir. Çoğunlukla geri dönüşümlü olan bu olumsuzluklar, önlem alınması halinde, telefonun testislerden uzak bir bölgede taşınması halinde bir süre içinde düzelebilir. Erken yaşlarda cep telefonu kullanımı, buluğ çağlarında gelişme halindeki üreme organlarını olumsuz etkilemesi kalıcı hasarlara neden olabilme olasılığı nedeniyle dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Bu yaşlarda anne babaların çocukların cep telefonu kullanımlarını olumlu yönde yönlendirmeleri ile olası riskler ortadan kaldırılabilir. Sonuç olarak cep telefonlarının kullanımı ile ilgili olarak vücudumuz üzerindeki olası olumsuz etkileri yanında erkek üreme fonksiyonlarını da bozabilen etkileri nedeniyle dikkatli kullanılmaları ve hassas organların etkilenmeyecekleri şekilde taşınmalarında yarar vardır.
Daha detaylı bilgi için;
Doç. Dr. Semih Özkan, semih.ozkan@memorial.com.tr
